Dziś Linux obchodzi 34. urodziny

Dziś, 25 sierpnia 2025 roku, świat obchodzi 34. rocznicę momentu, w którym 21-letni student z Finlandii, Linus Torvalds, poinformował na forum, że od kwietnia jako hobby pracuje nad własnym systemem operacyjnym, ma już działającą wersję i za kilka miesięcy ma być gotowy finalny produkt. Przez te lata jego system operacyjny przeszedł długą drogę. Obecnie Linux jest wszędzie tam, gdzie to tylko możliwe: smartfony, routery Wi-Fi, „inteligentne” lodówki, superkomputery, stacja kosmiczna ISS — lista jest nieskończona.

Jak później opowiadał Torvalds w wywiadzie, bardzo podobała mu się architektura Unix, z wyjątkiem jednego szczegółu — jej licencja kosztowała tysiące dolarów. Jako student postanowił, że łatwiej będzie napisać coś podobnego samodzielnie. Tak się złożyło, że w tym samym czasie projekt GNU poszukiwał jądra systemu operacyjnego. Z tym były poważne problemy, ponieważ na początku lat 90. systemy operacyjne były głównie własnością instytutów badawczych (które nikomu w życiu by ich nie oddały) lub komercyjnym produktem profesjonalnym z wysoką ceną.

Jeśli nie jesteś zbyt zagłębiony w temat, oto wyjaśnienie, abyś się nie gubił w tych nazwach:

GNU — to projekt oprogramowania z otwartym kodem. Opiekuje się nie tylko rozwojem systemów operacyjnych, ale także dużą ilością innych programów.

Linux — to system operacyjny, jądro. Jako takie gołe jądro nie ma interfejsu graficznego, to czarny ekran, z którym można rozmawiać wpisując komendy. Dzięki temu jest kompaktowy i elastyczny — możesz używać go na serwerze, w telefonie mobilnym lub routerze Wi-Fi. Ale jeśli potrzebujesz, łatwo będzie zainstalować ładny interfejs z oknami i przyciskami, aby było gdzie kliknąć myszką. W zależności od preinstalowanego interfejsu i zestawu programów wyróżnia się różne distrobucje Linuxa.

Droga Linuxa

Pierwsza publiczna wersja Linux 0.01 we wrześniu 1991 roku miała 10 239 linii kodu. Dziś jądro zawiera ponad 34 miliony linii kodu, a ta liczba codziennie tylko rośnie. Prawda, że liczba deweloperów wzrosła z jednego (samego Linusa) do ponad 25 000.

• Dominacja w świecie superkomputerów: Linux zarządza wszystkimi 500 najszybszymi superkomputerami na świecie. Ponad 90% publicznych „chmur” działa na Linuxie. Amazon, Google, Microsoft i podobne firmy — w gronie klientów.
• Smartfony: Android to też Linux, a to około 72% światowego rynku smartfonów, ponad 1,5 miliarda nowych urządzeń rocznie. Ponadto istnieje kilka innych systemów operacyjnych mobilnych opartych na Linuxie — Moblin, Sailfish itp.
• Serwery: Linux zarządza 96,3% z miliona najpopularniejszych serwerów WWW — liczby zapierają dech, prawda?
• IoT i systemy wbudowane: Ponad 68% urządzeń Internetu Rzeczy działa na Linuxie; rynek embedded-Linux wycenia się na około 19,7 miliarda PLN (5,3 miliarda USD).
• Nawet desktop: Udział Linuxa w segmencie komputerów stacjonarnych wzrósł z 2,76% w 2022 do 4,1% w połowie 2025 roku. W USA udział Linuxa jest nawet wyższy 5,03%.
• Deweloperzy kochają Linuxa: około 78,5% deweloperów na świecie używa Linuxa jako głównego lub dodatkowego systemu.

Tak, system, który zaczął jako hobby, stał się jednym z najpopularniejszych na świecie, a jego historia trwa dalej.