Sensacja w paleontologii: po raz pierwszy odkryto dinozaura z kopytami
W stanie Wyoming naukowcy dokonali sensacyjnego odkrycia: po raz pierwszy w historii paleontologii znaleziono dinozaura z kopytami na kończynach. Chodzi o Edmontosaurus annectens — dinozaura z kaczym dziobem, którego szczątki odkryto w strefie 'Mumia' formacji Lance. Obszar ten, o szerokości około sześciu mil, znany jest z wyjątkowego poziomu zachowania skamieniałości.
Według badań opublikowanych w czasopiśmie Science, palce II–IV na tylnych nogach Edmontosaurus były pokryte keratynowymi osłonami przypominającymi kopyta. Miały płaskie dno i obejmowały łopatkowate kości. Podobne struktury znaleziono na przednich kończynach, choć ich rozmieszczenie nieco się różniło. Najbardziej uderzające jest to, że kopyta na środkowych palcach osiągały 15 centymetrów — dwa razy większe niż długość samych kości. Takie struktury wcześniej nie były odnotowywane u żadnego lądowego kręgowca.
Ponadto, szczątki Edmontosaurus annectens ujawniły szereg cech miękkich tkanek: mięsisty grzebień wzdłuż grzbietu, który u dorosłego osobnika mógł osiągać 28 centymetrów wysokości, rząd kolców wzdłuż ogona i wieloboczne łuski o rozmiarze od jednego do dziewięciu milimetrów. Szczegóły te stały się widoczne tylko dzięki wyjątkowemu poziomowi zachowania, który zapewniły unikalne warunki w miejscu znaleziska.
Edmontosaurus annectens. Ilustracja: science.org
Proces fosylizacji był nietypowy: ciało dinozaura najpierw wyschło podczas suszy, a następnie zostało szybko ukryte przez rzeczne osady podczas powodzi, a powierzchnię skóry pokryła cienka warstwa gliny — nie grubsza niż milimetr. To stworzyło swoiste 'gliniane odlewy', które zachowały zewnętrzny kształt ciała. Taki typ zachowania obserwowano wcześniej tylko w morskich środowiskach o niskiej zawartości tlenu, więc jest to pierwszy udokumentowany przypadek w lądowym systemie rzecznym.
Odkrycie ma ogromne znaczenie dla nauki: Edmontosaurus annectens jest teraz uważany za najstarszego lądowego kręgowca z prawdziwymi kopytami. Wskazuje to, że chód przypominający kopyta mógł pojawić się u hadrozaurów już we wczesnym okresie kredowym — na długo przed pojawieniem się kopyt u ssaków.
Ten fakt jest doskonałym przykładem konwergentnej ewolucji, gdy różne niespokrewnione gatunki żywych istot zyskują te same cechy z tego samego środowiska.